In mijn nieuwste podcastaflevering, "Een waardevolle les die ik met je wil delen", heb ik een kwestie besproken die mij nauw aan het hart ligt en die ik geloof dat relevant is voor vele ondernemers die worstelen met de grenzen van gratis extra's weggeven aan klanten.
Ik begin met een bekentenis: ik heb me vaak schuldig gemaakt aan het bieden van gratis extraatjes aan mijn klanten. Dit was meestal omdat ik de klant erg aardig vond, of omdat ik gewoon een handje kon helpen binnen mijn tijdschema. Maar wat ik op harde manier geleerd heb is dat deze goedbedoelde gebaren niet altijd worden beantwoord met loyaliteit op lange termijn.
Het patroon werd pijnlijk duidelijk toen klanten, zelfs nadat ik tien stappen harder voor hen had gelopen, besloten om onze samenwerking te beëindigen. Het deed pijn, en ik realiseerde mij dat ik deze ervaringen moest gaan zien als leermomenten in plaats van momenten om me over te frustreren.
Een essentieel inzicht dat ik opdeed, was de noodzaak om 'gratis extra's' te kaderen. Als ik besluit om iets extra's voor een klant te doen, moet ik het benoemen – hen laten weten wat het waard is en waarom ik besloten heb om het gratis aan te bieden. Dat zorgt voor transparantie en zorgt ook dat mijn tijd en moeite erkend worden. Het zorgt ervoor dat klanten waarderen wat ze krijgen, in plaats van het als vanzelfsprekend te beschouwen.
Echter, vraag ik mezelf nu af of ik überhaupt nog wel extra's moet doen zonder vergoeding. Moet ik een stroevere, zakelijkere houding aannemen en simpelweg een factuur presenteren voor iedere gedane dienst? Hoewel dit tegen mijn aard ingaat, begint het steeds logischer te lijken. Dit geldt ook voor ruildiensten, die ik voorheen aanmoedigde. Ze functioneren alleen als er een duidelijke waarde-uitwisseling is, anders leidt het tot disbalans.
Het recente bericht van een klant die onze diensten opzegt, bracht de urgentie van deze kwestie naar voren. Het was een situatie waarbij ik elke maand verlies leed omdat ik meer betaalde aan de freelancers dan wat van de klant binnenkwam. Het voelde oneerlijk, en hoewel we goed uit elkaar gaan, versterkt het mijn overtuiging dat gratis extra's weggeven langetermijnrelaties niet per se bevordert.
Ondanks dat de klanten de gratis extra's in het moment waarderen, kwam er er geen langdurige klantrelatie uit voort. Er was disbalans, er was meer gegeven dan ontvangen, en dat verstoort de dynamiek van de professionele relatie.
Heb je wel eens artikelen gelezen over 'een tikkie te veel' ? Dit gaat over hoe kleine misverstanden kunnen uitmonden in ongemakkelijke situaties. In mijn situatie is het eigenlijk 'een tikkie te weinig', die ook kunnen uitmonden tot ongemakkelijke situaties. Daarom luidt mijn les: geef niet zomaar gratis extra's weg aan klanten.
Als je besluit om nog steeds gratis extra's weg te geven aan klanten, doe het dan op een transparante manier. Creëer bijvoorbeeld een apart 'potje' voor liefdadigheidswerk. Het gaat uiteindelijk om de balans, om het voorkomen van ongemakkelijkheid die gepaard gaat met het voelen alsof je niet naar waarde wordt geschat.
Wat ik vooral uit deze lessen haal, is dat er een dunne lijn is tussen je menselijke en zakelijke kant. We mogen nooit vergeten dat we zowel mens als ondernemer zijn, maar het evenwicht tussen deze identiteiten is cruciaal om zowel onze relaties als onze onderneming gezond te houden.
Hoewel het soms moeilijk kan zijn om zakelijk en hard te lijken, is het van belang om je diensten te erkennen en te zorgen voor een eerlijke vergoeding. Door mijn ervaringen te delen, hoop ik dat je het belang van deze balans inziet en dezelfde valkuil kunt vermijden in de toekomst.
